Odnośniki


[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Całkowite ciemności spowijają pierwsze lata po upadku Bolesława. W bliżej nie znanym
momencie rządy objął Władysław Herman jako jedyny członek dynastii przebywający w
kraju. Na siedzibę władzy i dworu książę-
cego obrał sobie Płock, w którym i do tego czasu stale przebywał. ~ Przeniesienie
centrum zarządu państwem na Mazowsze może tłumaczyć się zagrożeniem ziemi
krakowskiej przez Czechów, którzy od jej opanowania zostali zapewne powstrzymani
przez króla węgierskiego. Pretensje czeskie znalazły swój wyraz w koronowaniu się
Wratysława II czeskiego w 1085 r. za zgodą Henryka IV na króla Czech i Polski. Fakt
ten nie pociągnął za sobą zgubnych dla państwa polskiego skutków, mie,-dzy innymi
terytorialnych, w czym częściowo można widzieć polityczną rolę małżeństwa Hermana z
księżniczką czeską Judytą, a częściowo wpływ dworu węgierskiego, który czuwał nad
polskimi sprawami. U boku króla węgierskiego wciąż bowiem przebywał jedyny syn
Bolesława II  Mieszko, niewątpliwy kandydat do tronu polskiego. Na dworze
słabowitego Władysława Hermana faktyczne rządy przejął wojewoda Sieciech, który
całkowicie podporządkował sobie księcia; on też decydował o sprawach polityki
zagranicznej państwa. Następstwa zegnania Bolesława II najbardziej dotkli-, wie dały
się odczuć w międzynarodowej sytuacji państwa polskiego. Jjdynie _z Rusią Kijowską
^utrzymań e zostały zapewne dobre stosunki, na co wskazywałby fakt, iż w 1088 r.
sprowadzony do kraju Mieszko Bolesławowie ożeniony został przez Hermana z
księżniczką ruską. Przyjacielskie i najbliższe kontakty z Węgrami doznały w wyniku
katastrofy Szczodrego prawdzi-" wego załamania, które trwało  jak można sądzić 
do 1086 r., kiedy to w rezultacie porozumienia obu dworów, węgierskiego i polskiego,
doszło do powrotu do kraju syna wygnańca i jego matki. Największe zmiany nastąpiły w
stosunkach z Czechami i cesarstwem. W bliżej nie znanym czasie Władysław Herman
zdołał w jakiś sposób zaspokoić zadawnione pretensje czeskie (być* może powrócił do
płacenia czynszu ze Zląska), a zawar-
8  Bolesław Zmiały
198
te porozumienie umocniło małżeństwo polskiego księcia z córką Wratysława II 
Judytą. Porozumienie to oznaczało głęboki przełom w dotychczasowych kierunkach
politycznych Polski, ponieważ zbliżenie do Czech, przy jednoczesnym zerwaniu z
Węgrami, prowadziło do zasadniczej zmiany w relacjach polsko -cesarskich, jako że
Wratysław II nadal pozostawał w obozie Henryka IV jako jego wierny sojusznik. Król
czeski pośredniczył zapewne nawiązanie bezpośrednich kontaktów między dworem
cesarskim i Hermanem, który w ówczesnej sytuacji nie mógł sobie pozwolić na
zachowanie wrogiej Henrykowi linii politycznej Bolesława II. Dla_cesarza wydarzenia w
Polsce były prawdziwym dobrodziejstwem losu, który na wschodniej granicy zlikwidował
i groznego przeciwnika i Henryk nie omieszkał skorzystać z nadarzającej się okazji
zmiany układu stosunków. Szczegółowych postanowień porozumienia nie znamy, ale
sądząc z pózniejszego stanu rzeczy doszło wówczas /^do poważnych jednostronnych
cesji polskiego księcia, ( który, za cenę uznania przez cesarstwo swojej władzy, V
rezygnował z korony królewskiej. Uznanie się przy tej okazji za wasala Henryka IV,
aczkolwiek nie poświadczone bezpośrednio zródłami, wydaje się prawdopodobne i
można sądzić, że cesarz dążył do tego.
Układy polsko-niemieckie w latach następnych doznały dalszego umocnienia. Kiedy w
końcu 1085 r. zmarła żona Hermana  Judyta, książę zawarł wkrótce (w 1088 lub 1089
r.) nowy związek małżeński, tym razem z siostrą Henryka IV -- również Judytą (salicką).
Zbliżenie do cesarstwa musiało doprowadzić do zerwania kontaktów Polski z papieżem
Grzegorzem VII, którego położenie w walce z cesarzem stale się pogarszało. W latach
osiemdziesiątych można odnotować wiele faktów świadczących o nawiązaniu przez
dwór polski i Kościół kontaktów z niemieckimi ośrodkami kościel-
199
nymi, co także trzeba interpretować jako rezultat zerwania z kurią i ułożenia stosunków
z niemieckim sąsiadem na nowej płaszczyznie.
W sumie w pierwszych latach rządów Hermana nastąpiło całkowite odwrócenie
sysłemu~polskich związków i przymierzy politycznych w stosunku do tych, które
tworzyły fundamenty wielkiej międzynarodowej polityki Bolesława II.
Państwo_polskie_^pierws2ej potęgi w Europie środkowo-wschodniej w ciągu niewielu
lat przekształciło się w jedno ze słabszych księstw, przestając na dłuższy czas aktywnie
uczestniczyć w polityce międzynarodowej. Ta zmiana roli Polski z podmiotu dziejów w
ich przedmiot była bolesną implikacją wydarzeń z 1079 r., a wydobycie państwa z
głębokiej depresji miało stać się naczelnym zadaniem dopiero następcy Władysława
Hermana, jego syna  Bolesława III Krzywoustego.
Kilka słów poświęcić jeszcze należy losom Mieszka Bo-lesławowica, który, póki żył, poty
był potencjalnym kandydatem do tronu polskiego. Urodzony w 1069 r. jedyny syn
Szczodrego w chwili zegnania ojca z tronu miał 10 lat. Po siedmioletnim pobycie na
dworze węgierskim, w 1086., w dość tajemniczych okolicznościach, zapewne jednak
wskutek nalegań króla węgierskiego, Herman sprowadził siedemnastoletniego księcia
wraz 7- jego matką do Polski. Wysuwane niekiedy w literaturze przypuszczenia, że
Mieszka osadzono w ziemi krakowskiej, polegają chyba na nieporozumieniu, ponieważ
nic nie poświadcza, jakoby miał on tam sprawować władzę. Z faktu, iż w 1088 r.
Władysław Herman doprowadził do małżeństwa Mieszka z nieznaną z imie-1]a
księżniczką ruską, zdaje się wynikać, że książę oswo-się z myślą o stałym pobycie
bratanka w kraju i że go mieć przy swoim boku niż jako politycznego
200
wygnańca na obczyznie, gdzie knuć mógł plany odzyskania ojcowizny przy poparciu
Węgier. Ze swej strony Bolesławowie zaakceptował zapewne władzę stryja i nie
wysuwał roszczeń do stolca książęcego, chociaż narodziny w 1085 r. długo
wyczekiwanego przez Hermana syna  Bolesława (Krzywoustego) praktycznie
niweczyły perspektywy objęcia przez Mieszka tronu po zgonie starego księcia. W 1089
r., w wieku zaledwie 20 lat, Mieszko nagle zmarł. Powołując się na anonimowych
informatorów Gali tak skomentował jego niespodziewany zgon:  Mówią bowiem, że
pewni współzawodnicy, lękający się, ażeby nie zemścił się za krzywdę ojca, trucizną
zgładzili chłopca wielkiego talentu; niektórzy zaś, który z nim pili, ledwie wymknęli się
niebezpieczeństwu śmierci". Wedle tej wersji byłaby to zatem zbrodnia polityczna
popełniona przez rywali pragnących pozbyć się młodego księcia w obawie, że będzie
ścigał wrogów ojca, a może raczej, że zechce sięgnąć po tron. Pierwsze więc [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • brzydula.pev.pl

  • Sitedesign by AltusUmbrae.