Odnośniki
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ] Całkowite ciemności spowijają pierwsze lata po upadku Bolesława. W bliżej nie znanym momencie rządy objął Władysław Herman jako jedyny członek dynastii przebywający w kraju. Na siedzibę władzy i dworu książę- cego obrał sobie Płock, w którym i do tego czasu stale przebywał. ~ Przeniesienie centrum zarządu państwem na Mazowsze może tłumaczyć się zagrożeniem ziemi krakowskiej przez Czechów, którzy od jej opanowania zostali zapewne powstrzymani przez króla węgierskiego. Pretensje czeskie znalazły swój wyraz w koronowaniu się Wratysława II czeskiego w 1085 r. za zgodą Henryka IV na króla Czech i Polski. Fakt ten nie pociągnął za sobą zgubnych dla państwa polskiego skutków, mie,-dzy innymi terytorialnych, w czym częściowo można widzieć polityczną rolę małżeństwa Hermana z księżniczką czeską Judytą, a częściowo wpływ dworu węgierskiego, który czuwał nad polskimi sprawami. U boku króla węgierskiego wciąż bowiem przebywał jedyny syn Bolesława II Mieszko, niewątpliwy kandydat do tronu polskiego. Na dworze słabowitego Władysława Hermana faktyczne rządy przejął wojewoda Sieciech, który całkowicie podporządkował sobie księcia; on też decydował o sprawach polityki zagranicznej państwa. Następstwa zegnania Bolesława II najbardziej dotkli-, wie dały się odczuć w międzynarodowej sytuacji państwa polskiego. Jjdynie _z Rusią Kijowską ^utrzymań e zostały zapewne dobre stosunki, na co wskazywałby fakt, iż w 1088 r. sprowadzony do kraju Mieszko Bolesławowie ożeniony został przez Hermana z księżniczką ruską. Przyjacielskie i najbliższe kontakty z Węgrami doznały w wyniku katastrofy Szczodrego prawdzi-" wego załamania, które trwało jak można sądzić do 1086 r., kiedy to w rezultacie porozumienia obu dworów, węgierskiego i polskiego, doszło do powrotu do kraju syna wygnańca i jego matki. Największe zmiany nastąpiły w stosunkach z Czechami i cesarstwem. W bliżej nie znanym czasie Władysław Herman zdołał w jakiś sposób zaspokoić zadawnione pretensje czeskie (być* może powrócił do płacenia czynszu ze Zląska), a zawar- 8 Bolesław Zmiały 198 te porozumienie umocniło małżeństwo polskiego księcia z córką Wratysława II Judytą. Porozumienie to oznaczało głęboki przełom w dotychczasowych kierunkach politycznych Polski, ponieważ zbliżenie do Czech, przy jednoczesnym zerwaniu z Węgrami, prowadziło do zasadniczej zmiany w relacjach polsko -cesarskich, jako że Wratysław II nadal pozostawał w obozie Henryka IV jako jego wierny sojusznik. Król czeski pośredniczył zapewne nawiązanie bezpośrednich kontaktów między dworem cesarskim i Hermanem, który w ówczesnej sytuacji nie mógł sobie pozwolić na zachowanie wrogiej Henrykowi linii politycznej Bolesława II. Dla_cesarza wydarzenia w Polsce były prawdziwym dobrodziejstwem losu, który na wschodniej granicy zlikwidował i groznego przeciwnika i Henryk nie omieszkał skorzystać z nadarzającej się okazji zmiany układu stosunków. Szczegółowych postanowień porozumienia nie znamy, ale sądząc z pózniejszego stanu rzeczy doszło wówczas /^do poważnych jednostronnych cesji polskiego księcia, ( który, za cenę uznania przez cesarstwo swojej władzy, V rezygnował z korony królewskiej. Uznanie się przy tej okazji za wasala Henryka IV, aczkolwiek nie poświadczone bezpośrednio zródłami, wydaje się prawdopodobne i można sądzić, że cesarz dążył do tego. Układy polsko-niemieckie w latach następnych doznały dalszego umocnienia. Kiedy w końcu 1085 r. zmarła żona Hermana Judyta, książę zawarł wkrótce (w 1088 lub 1089 r.) nowy związek małżeński, tym razem z siostrą Henryka IV -- również Judytą (salicką). Zbliżenie do cesarstwa musiało doprowadzić do zerwania kontaktów Polski z papieżem Grzegorzem VII, którego położenie w walce z cesarzem stale się pogarszało. W latach osiemdziesiątych można odnotować wiele faktów świadczących o nawiązaniu przez dwór polski i Kościół kontaktów z niemieckimi ośrodkami kościel- 199 nymi, co także trzeba interpretować jako rezultat zerwania z kurią i ułożenia stosunków z niemieckim sąsiadem na nowej płaszczyznie. W sumie w pierwszych latach rządów Hermana nastąpiło całkowite odwrócenie sysłemu~polskich związków i przymierzy politycznych w stosunku do tych, które tworzyły fundamenty wielkiej międzynarodowej polityki Bolesława II. Państwo_polskie_^pierws2ej potęgi w Europie środkowo-wschodniej w ciągu niewielu lat przekształciło się w jedno ze słabszych księstw, przestając na dłuższy czas aktywnie uczestniczyć w polityce międzynarodowej. Ta zmiana roli Polski z podmiotu dziejów w ich przedmiot była bolesną implikacją wydarzeń z 1079 r., a wydobycie państwa z głębokiej depresji miało stać się naczelnym zadaniem dopiero następcy Władysława Hermana, jego syna Bolesława III Krzywoustego. Kilka słów poświęcić jeszcze należy losom Mieszka Bo-lesławowica, który, póki żył, poty był potencjalnym kandydatem do tronu polskiego. Urodzony w 1069 r. jedyny syn Szczodrego w chwili zegnania ojca z tronu miał 10 lat. Po siedmioletnim pobycie na dworze węgierskim, w 1086., w dość tajemniczych okolicznościach, zapewne jednak wskutek nalegań króla węgierskiego, Herman sprowadził siedemnastoletniego księcia wraz 7- jego matką do Polski. Wysuwane niekiedy w literaturze przypuszczenia, że Mieszka osadzono w ziemi krakowskiej, polegają chyba na nieporozumieniu, ponieważ nic nie poświadcza, jakoby miał on tam sprawować władzę. Z faktu, iż w 1088 r. Władysław Herman doprowadził do małżeństwa Mieszka z nieznaną z imie-1]a księżniczką ruską, zdaje się wynikać, że książę oswo-się z myślą o stałym pobycie bratanka w kraju i że go mieć przy swoim boku niż jako politycznego 200 wygnańca na obczyznie, gdzie knuć mógł plany odzyskania ojcowizny przy poparciu Węgier. Ze swej strony Bolesławowie zaakceptował zapewne władzę stryja i nie wysuwał roszczeń do stolca książęcego, chociaż narodziny w 1085 r. długo wyczekiwanego przez Hermana syna Bolesława (Krzywoustego) praktycznie niweczyły perspektywy objęcia przez Mieszka tronu po zgonie starego księcia. W 1089 r., w wieku zaledwie 20 lat, Mieszko nagle zmarł. Powołując się na anonimowych informatorów Gali tak skomentował jego niespodziewany zgon: Mówią bowiem, że pewni współzawodnicy, lękający się, ażeby nie zemścił się za krzywdę ojca, trucizną zgładzili chłopca wielkiego talentu; niektórzy zaś, który z nim pili, ledwie wymknęli się niebezpieczeństwu śmierci". Wedle tej wersji byłaby to zatem zbrodnia polityczna popełniona przez rywali pragnących pozbyć się młodego księcia w obawie, że będzie ścigał wrogów ojca, a może raczej, że zechce sięgnąć po tron. Pierwsze więc [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
|||
Sitedesign by AltusUmbrae. |