Odnośniki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

publicznego zawodu Lutra, Karlstadt nie tylko sta� si� jego zapalonym sektatorem, ale - posuwaj�c si� wy�ej - pierwszy
b�d�c ksi�dzem (archidiakonem, kanonikiem i profesorem teologii w Wittenbergu) poj�� publicznie �on�. Kiedy Luter prze-
bywa� jeszcze w Wurzburgu, Karlstadt, za pomoc� zajad�ego gminu i studentów, burzy� o�tarze w koScio�ach, niszczy� obra-
zy i czyta� dziwaczne mszy w j�zyku niemieckim, Luter nie pochwala� bynajmniej tych wybuchów zbytniej gorliwoSci, ow-
szem, przywraca� zniweczony przez Karlstadta porz�dek rzeczy. Ten jednak, narzucaj�c nauki swoje pierwszemu lepszemu,
20
gdy nikt ich przyjmowa� nic chcia�, gdy sami zwolennicy Lutra nie domySlali si� jeszcze wtedy, i� dojd� powoli tam, dok�d
ich Karlstadt od razu chcia� doprowadzi�, zosta� przeSladowanym tu�aczem. W w�drówkach swoich przebieg� ca�e Niemcy
(byt nawet we Lwowie) a� w ko�cu znalaz� przytu�ek w Bazylei - gdzie po Smierci Zwinglego �y� w urz�dzie kaznodziei
i pastora - i tam�e umar�.
Zarzucano mu, jakoby sam na miejscu Lutra za reformatora chcia� si� narzuca�, czego mu jednak dowieS� nie mo�na.
*** Wszystkie te w usta lekarzy k�adzione s�owa s� historyczne. W owych czasach apteka musia�a by� zbiorem najdziwacz-
niejszych, trudnych nieraz do wynalezienia, materia�ów. Do lekarstw wchodzi�y cz�sto: t�ustoS� kretyna, mózg z samobójcy,
proszek czaszki ludzkiej, suszone ropuchy, nietoperze etc., et quidquid vetus delirat medicina [i cokolwiek bredzi stara sztu-
ka lekarska]. KtóryS (nie pomn� z nazwiska) ze znakomitszych lekarzy, �yj�cych w Polsce za Zygmunta III, winien by� ca��
swoj� wzi�toS� i maj�tek proszkowi z ususzonego cia�a wisielca, gdy tego mu zabrak�o, usta�y zarazem - jak spó�czeSni
twierdz� - uzdrowienia i s�awa lekarza.
21
IV. Z�oty Bocian
Wex, pasterzu, ten puchar meo�skiego wina,
PoSwi�� Oceanowi! niech w kornej ofierze,
Ten pot�ny wód ojciec nasz� czeS� odbierze.
Georgiki Wirgiliusza
NA RYNKU BAZYLEI, NAPRZECIW ratusza, sta�a du�a kamienica z przyzb� na s�upach
murowanych, o ile powa�na i ponura z wierzchu, o tyle ha�aSna i weso�a wewn�trz: biesiad-
ne okrzyki ca�y dzie� do póxnej nocy j� o�ywia�y. Nad wchodowymi drzwiami wisia� zielony
wieniec z wplecionym przez Srodek s�omianym krzy�em, co s�u�y�o na znak, i� tam wszel-
kich trunków dosta� mo�na. Oprócz tego na wielkiej b��kitnej tarczy wyrobiony z drzewa
poz�acany bocian i podobnymi� literami d�ugi podpis zaprasza�y podró�nych do gospody, jed-
nej z najwi�kszych i najporz�dniejszych w ca�ym mieScie. Podobne karczmy, spólnie dla roz-
maitego stanu ludzi urz�dzone, w owych czasach zast�powa�y razem kawiarnie, czytelnie,
cukiernie, restauracje, resursa i tym podobne cywilizowa�szych wieków zak�ady; jedynych
rywalów posiada�y w sklepach golibrodów, których �axnie i warsztaty by�y tak�e miejscami
schadzek i ogniskami nowin.
W pierwszej d�ugiej i nie bardzo jasnej sklepionej sali Pod Z�otym Bocianem sta�y doko�a
Scian d�bowe �awy i podobne� sto�y. Dalej wielki piec z zielonych kafli z wmurowanym do
po�owy kot�em miedzianym dla rozgrzewania napojów. W k�cie, niby o�tarz bo�ka tej Swi�-
tyni, wznosi� si� wysoki kredens, na którym rz�dami poustawiano naczynia ofiarne, to jest
kufle, rostruchany, dzbany, puchary, poprzewracane do góry dnami, wszelkiego kszta�tu, mie-
dziane, cynowe i szklanne. Naprzeciw drzwi w równi z pod�og� otwiera� si� obszerny komin,
gdzie przy sutym ogniu na ro�nach kr�cone baranie i sarnie �wierci dodawa�y wo� swoj� do
zapachów piwa i wina. * Pan Anzelm, gospodarz, oty�y, z rumian� twarz�, w tabaczkowym
kaftanie, chodzi�, wydawa� rozkazy i z za�o�onymi za pas r�kami k�ania� si� to kiwni�ciem
g�owy, to schyleniem a� do ziemi, stosownie do godnoSci wchodz�cych goSci, i raz rubasznie
pochlebia�, to znów, marszcz�c brwi nad siwymi oczkami, surowo gromi� nie doS� zwinnie
krz�taj�cych si� piwnicznych ch�opaków. A Sród gwaru g�oSnych rozmów, Sród t�umu w ró�-
ne strony wychodz�cych i wchodz�cych nie�atwo byS si� od razu pozna� i przypatrzy� wszyst-
kiemu.
Najg�oSniejsze kó�ko sk�ada�a m�odzie�, w poSrodku nich w�drowny Spiewak z cechu meister-
singerów przygrywa� na lutni, kszta�tu dzisiejszej arfy, ko�ce zwrotek ca�a czereda powtarza-
�a, a d�ugimi rapierami bij�c takt o kamienn� pod�og� i kuflami o sto�y.
Hans Sachsa pi�kne pieSni by�y ju� tylko wspomnieniem, a w�drowny trubadur chlubi� si�
wisz�cym na piersiach z�otym medalem z wyobra�eniem króla Dawida, jako nagrod� otrzy-
22 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

brzydula.pev.pl

Sitedesign by AltusUmbrae.

Darmowy hosting zapewnia PRV.PL