Odnośniki
|
[ Pobierz całość w formacie PDF ] Skąd się bierze efekt długości słowa? Wyjaśnienie można znalezć w modelu pamięci operacyjnej, a dokładniej w ograniczeniach czasowych związanych z pętlą fonologiczną (Baddeley, 1997). Czas artykulacji poszczególnych jednostek wpływa na tempo ukrytego powtarzania dokonującego się w pętli artykulacyjnej. Szybka artykulacja umożliwia odświeżenie większej liczby śladów, zanim nastąpi ich rozpad, a w konsekwencji prowadzi do zwiększenia zakresu pamięci. Pamięć operacyjna 177 Rysunek 6.8. Zależność pomiędzy długością słowa (liczbą sylab), szybkością czytania i reprodukcją (za: Baddeley, Thomson i Buchanan, 1975, s. 583) Efekt stłumienia artykulacji. Skoro zakres pamięci bezpośredniej zależy Stłumienie arty- kulacji (articula- od ukrytego powtarzania dokonującego się w pętli artykulacyjnej, to warto spraw- tory suppression) dzić, co się stanie, gdy uniemożliwimy osobie badanej powtarzanie. Czy będzie to uniemożliwienie miało wpływ na zakres pamięci? Baddeley i jego współpracownicy stosowali tzw. bezgłośnego wyma- supresję artykulacyjną (articulatory suppression), czyli stłumienie artykulacji. wiania zapamiętywa- Polegało to na tym, że podczas odbioru materiału słownego badany musiał stale nych słów; występuje, wymawiać jakieś nieistotne słowo, na przykład the, the, the& lub la, la, la& gdy podczas odbioru W takiej sytuacji niemożliwa była bezgłośna artykulacja w pętli fonologicznej. materiału badany musi stale wymawiać Okazało się, że stłumienie artykulacji obniża zakres pamięci bezpośredniej, jakieś nieistotne słowo a także eliminuje efekt długości słowa (Baddeley, Lewis i Vallar, 1984; cyt za: (na przykład la, la, la). Baddeley, 1997). Jest to jeszcze jedno potwierdzenie tego, że efekt długości słowa zależy od tempa bezgłośnego powtarzania. Podobne wyniki uzyskali badacze, którzy porównywali zakres pamięci w zależności od języka stłumienie artyku- lacji sprawiło, że różnice pomiędzy językami nie występowały (Ellis i Hennelly, 1980; Chincotta i Underwood, 1997). 178 Systemy pamięci krótkotrwałej Od czego zależy zakres pamięci bezpośredniej? Badania Baddeleya i jego współpracowników pokazały, że zakres pamięci materiału słownego jest wyzna- czony przez dwa czynniki: 1) czas rozpadu śladu pamięciowego w magazynie fonologicznym, który wynosi około 2 sekund i 2) czas potrzebny na odświeżenie śladu przez bezgłośną artykulację. Baddeley, Thomson i Buchanan (1975) pro- ponują wobec tego przedefiniowanie pojemności pamięci: należy ją określać nie ze względu na liczbę przechowywanych elementów lub porcji informacji, lecz ze względu na czas. W tym ujęciu zakres pamięci odpowiada liczbie jednostek dowolnej długości, które mogą być wymówione w ciągu około 2 sekund. A co z magiczną siódemką? Niewątpliwie liczba porcji informacji także odgrywa rolę. Zhang i Simon (1985) posłużyli się w badaniach ideogramami chińskimi jako porcjami informacji. Zastosowali trzy rodzaje ideogramów różniące się długością artykulacji: nazwy jednosylabowe, słowa dwusylabowe i idiomy czterosylabowe. Stwierdzili, że zakres pamięci zależy zarówno od długości wymawianych jednostek mierzonej liczbą sylab, jak i od liczby porcji informacji. Zrednia liczba odtwarza- nych jednostek zmniejszała się wraz z ich długością i wynosiła odpowiednio: 6,6 dla nazw jednosylabowych; 4,6 dla dwusylabowych i 3,0 dla idiomów czterosylabowych. Trzeba jednak zauważyć, że duże porcje informacji pozwoliły zapamiętać więcej sylab niż małe porcje. W przypadku największych porcji, którymi były idiomy, zakres pamięci obejmował 12 sylab, a w przypadku najmniejszych tylko 6,6 (średnich 9,2). Baddeley (1994 b) uważa, że liczba porcji informacji, które można utrzymy- wać w pamięci jest częściowo ograniczona pojemnością centralnego systemu wyko- nawczego. Porcje można tworzyć na różne sposoby, wykorzystując zarówno właści- wości prozodyczne materiału słownego (akcent, pauzy itp.), jak i znaczeniowe. Porcjowanie jest istotną, ale nie jedyną zmienną wpływającą na zakres pamięci. Z badań prowadzonych pod kierunkiem Baddeleya (2000 a) wynika, że zakres pamięci werbalnej zależy w dużym stopniu od czynników fonologicznych (podo- bieństwa fonologicznego słów, długości słów), ale także jest w pewnym stopniu wrażliwy na podobieństwo wizualne słów. Podlega też wpływowi czynników se- mantycznych i lingwistycznych, gdy przechowywane są zdania. Do czego służy pętla artykulacyjna? Jej funkcje znacznie wykraczają poza [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
|||
Sitedesign by AltusUmbrae. |